| „ Plej amike, eĉ se tamen nete konteste, mi esprimis mian opinion pri la pretendaj hispanismoj en Esperanto, kiujn klarigadis s-ano Azor sur la paĝoj de ĉi tiu gazeto mem. Ne necesas reveni al la temo, ĉar la jarkolekto de 1950 enhavas niajn respektivajn tezojn, sed ĉi tiu verko iel aktualigas la demandon. Certe, tasko de etimologo de Esperanto estas apudigo de vortoj kaj esprimoj el la ĉefaj lingvoj, kiujn Zamenhof kaj la postea lingvouzo disponigis kiel fontojn, inter kiuj, certe pli grava ol la portugala, hispana kaj itala, estas la pola, kiu mankas en la leksikono kaj kiu pruviĝis ne malofta ĉerpejo zamenhofa.
Por la etimologio de Esperanto, do, la verko kape citata, nia ĝis nun ununura
preskaŭplena etimologia vortaro, estas gravega laboraĵo kun trafa bildigo de la etimologiaj trajtoj kaj faktoj de nia lingvo.
Kompreneble, tiom ampleksa verko, eĉ ĉe sia dua eldono — pli elvolvita kaj kun referencoj, kiujn laŭdire la unua ne posedis (tiun mi ne konas) —, ne estas tamen tute senriproĉa. La apudigoj ne estas ĉiam trafaj kaj ĝustaj. Ĉar mankas al mi spaco, mi citu solan ekzemplon: la aŭtoro paraleligas al esp. beko' latinan beccus, fr. bec, it. bocco, hisp. pico (kun sendo al antaŭmetitaj «Fonetikaj Rimarkoj», en punkto, ĉe kiu oni aludas interŝariĝon de labialoj; sendo, kiu estas misa, ĉar tiu interŝanĝisestas fremda al la hispana fonetiko) port. bico, ktp. Nu, ĉi-okaze la hisp. pico venas ne de beccus, sed de hipoteza pikkare «piki», kiu donis la francan piquer, hisp. picar, ktp., el kiuj derivas hisp. pico/pica, it. picco/picca. katalune pic/pica, ktp.
Dume beccus, galla (prafranca), ne latina vorto, postvivas je it. becco, hisp. bico, port. bico, ktp. Tiaj misaj apudigoj, bedaŭre, ne estas maloftaĵoj en la verko.
Alia riproĉeblaĵo, se ne tiom grava, almenaŭ sufiĉe ĝena por hispanlingvuloj, estas la senzorga, ofte kruderara ortografio de la hispanaj vortoj. Jen, la portugala
estas nek pli facila nek pli internacie konata, kaj tamen ĝi aperas en la verko pli
laŭa, kvankam ne tute senmanka. S-ro Bastien devus esti sin helpinta de hispana fakulo, kiel li faris por la portugala.
Malgraŭe, oni povas kaj devas esti fiera kaj kontenta pri tia libro, serioza kaj ne
malhavebla fonto por studemuloj de la bazoj de nia leksikono kaj, per ĝi, de nia
lingvo, kiu ĉefe kaj fundamente estas leksikona. Gratulon sinceran kaj dankan al la aŭtoro kaj - al la eldonejo! ” |
