Vas (historia departemento)

La reĝa departemento Vas (vaŝ), germane Eisenburg ĝis la malfondo de la hungara reĝlando kaj de Aŭstrio-Hungario en 1919 estis departemento en okcidenta parto de la hungara reĝlando.

Hungara reĝlando kun Kroatio, loko de departemento Vas

• Departementejo: Szombathely
• Areo: 5474  km²
• Loĝantaro: 390371 en 1891

Demografio

Laŭ la censo de 1880

• 176.181 (48,9%) hungaroj
• 122.686 (34,1%) germanoj
• 16.843 (4,7%) serbokroatoj
• 44.348 (12,3%) ceteraj.

Laŭ la censo de 1910

• 247.985 (56,9%) hungaroj
• 117.169 (26,9%) germanoj
• 16.230 (3,7%) kroatoj
• 54.409 (12,5%) ceteraj.

La ceteraj estas pleje slovenaj.

En 1891

• 197.389 (50,6%) hungaroj
• 125.526 (32,2%) germanoj
• 18.197 (4,7%) kroatoj
• 47.080 (12%) slovenoj

Administracio

Estis 10 distriktoj, la distrikto estas la sama al distriktejo:

• Celldömölk
• Felsőőr
• Körmend
• Kőszeg samtempe konsilantrajta urbo
• Muraszombat
• Németújvár
• Sárvár
• Szentgotthárd
• Szombathely, samtempe departementejo kaj konsilantrajta urbo
• Vasvár

La departemento estas inter Alpoj kaj ebenaĵo laŭ Rába. En 895 la alvenintaj hungaroj aranĝis la lokon limgardejo. Post la mezepoko tie estis fronto inter turkoj kaj hungaroj-aŭstroj. En 1919 la aŭstroj okupis la plej okcidentan parton (Felsőőőr kaj Németújvár), sude SHS (Serba-Kroata-Slovena Reĝlando) faris la samon (Muraszombat). En 1920 pro referendumoj kelke da vilaĝoj realvenis al la departemento. Inter 1941-1944 la hungara armeo distrikton Muraszombat reokupis.

Eksteraj ligiloj

• Censo de Hungario en 1880 (hungare)
• Censo de la Aŭstra-Hungara Monarĥio en 1910 (hungare, angle kaj germane) Arkivigite je 2014-10-06 per la retarkivo Wayback Machine