Saltu al enhavo

Bornila formiato

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Bornila formiato
bornila formiato
Plata kemia strukturo de la Bornila formiato
bornila formiato
Tridimensia kemia strukturo de la Bornila formiato
Bornila formiato estas nature trovata en la Valeriana officinalis.
Alternativa(j) nomo(j)
  • Formiato de bornilo
  • Bornila estero de la formiata acido
  • Bornila metanoato
  • Bornila estero de la metanoata acido
Kemia formulo
C11H18O2
CAS-numero-kodo 7492-41-3
ChemSpider kodo 32700157
PubChem-kodo 518472
Fizikaj proprecoj
Aspekto senkolora oleeca likvaĵo kun balzama odoro
Molmaso 182,2628 g·mol-1
Denseco 1,007g cm−3
Bolpunkto 107°C
Refrakta indico  1,4689
Ekflama temperaturo 78,7 °C
Solvebleco Akvo:Nesolvebla
Mortiga dozo (LD50) 270 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj R21 R23/25 R36/37 R40
Sekureco S36/37 S45 S63
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS Damaĝo Piktogramo
07 – Toksa substanco
GHS Signalvorto Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj H315, H412
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P264, P273, P280, P302+352, P321, P332+313, P362, P501[1]
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Bornila formiatoC11H18O2 estas kemia kombinaĵo, apartenanta al la funkcia grupo de la esteroj de la formiata acido kaj borneolo, senkolora oleeca likvaĵo kun balzama odoro, uzata kiel odorigagento kaj gustigagento en la fabrikado de parfumoj, kaj kosmetikaĵoj. Kutime ĝi estiĝas per kondensiĝa reakcio aŭ per esterigo de Fischer-Speyer en ĉeesto de sulfata acido kiel katalizilo. Bornila formiato estas nesolvebla en akvo, sed solvebla en alkoholo, duetila etero, kloroformo kaj en la plejmulto el la organikaj solvantoj.

Bornila formiato reakcias kun acidoj kaj alkoholoj liberigante grandan kvanton da energio kaj varmo. Fortaj oksidigaj acidoj povas kaŭzi eksplodan reakcion sufiĉe altan por ekbruli la produktojn de la reakcio. Granda amaso da varmo ankaŭ liberiĝas per interagado de la estero kun kaŭstikaj solvaĵoj. Formiato de bornilo estas modere toksa per ingestado kaj irita per haŭtokontakto. Kiam varmigita ĝi malkomponiĝas eligante akrajn kaj iritigajn fumojn.

Sintezoj[redakti | redakti fonton]

Sintezo 1[redakti | redakti fonton]

formiata acido+borneolobornila formiato+akvo

Sintezo 2[redakti | redakti fonton]

  • Preparado per traktado de formiata anhidrido kaj borneolo:

formiata anhidrido+borneolobornila formiato+formiata acido

Sintezo 3[redakti | redakti fonton]

bornila klorido+formiata acidobornila formiato+klorida acido

Sintezo 4[redakti | redakti fonton]

natria formiato+bornila kloridobornila formiato+natria klorido

Sintezo 5[redakti | redakti fonton]

bornila acetato+metila formiatobornila formiato+metila acetato

Sintezo 6[redakti | redakti fonton]

  • Per transigo de la bornila radikalo inter bornila benzoato kaj formiata acido:

bornila benzoato+formiata acidobornila formiato+benzoata acido

Reakcioj[redakti | redakti fonton]

Reakcio 1[redakti | redakti fonton]

  • Hidrolizo de la bornila formiato:

bornila formiato+akvoborneolo+formiata acido

Reakcio 2[redakti | redakti fonton]

  • Sapigo de la bornila formiato:

bornila formiato+natria hidroksidoborneolo+natria formiato

Reakcio 3[redakti | redakti fonton]

  • Reduktigo de la bornila formiato:

bornila formiatoformaldehido+borneolo

Reakcio 4[redakti | redakti fonton]

  • Per transesteriga reakcio inter bornila formiato:

bornila formiato+anizila cinamatobornila cinamato+anizila formiato

Reakcio 5[redakti | redakti fonton]

bornila formiato+klorida acidoformiata acido+bornila klorido

Reakcio 6[redakti | redakti fonton]

bornila formiato+amoniakoformamido+borneolo

Literaturo[redakti | redakti fonton]

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Referencoj[redakti | redakti fonton]